Historia

Początki Katedry Fizjologii Zwierząt sięgają 1972 r., kiedy konkurs na stanowsko kierownika nowo organizowanego Zakładu Fizjologii Zwierząt wygrał dr med. Juliusz Tokarski z Akademii Medycznej w Lublinie. W tym pionierskim okresie Zakład Fizjologii Zwierząt mieścił się w budynku Wydziału - w Gdyni.

Zakład Fizjologii nie dysponował początkowo żadnym wyposażeniem, aparaturą a nawet zapleczem lokalowym - pierwsze zajęcia dydaktyczne odbywały się w wynajętych salach (m.in. na dworcu PKP w Gdyni), zaś pracownikom przydzielono dwa pokoiki w budynku Wydziału oraz niewielkie pomieszczenie w baraku za budynkiem, gdzie znajdował się basen dla żab oraz elektroencefalograf i dwa stanowiska doświadczalne do badań na królikach.

Z początkiem 1976 r. liczba pracowników Zakładu przekroczyła 10 osób i w tym też roku podjęto decyzję przeniesienia Zakładu do nowo otrzymanego budynku przy ul. Kładki. Przeprowadzka nieporównywalnie poprawiła warunki lokalowe i pozwoliła na stosunkowo nowoczesne wyposażenie laboratoriów. W tym czasie Zakład, jako jedna z niewielu polskich placówek badawczych, posiadał 2 komputery typy ANOPS o wartości ok. 1 mln zł każdy.

Stosunkowo szybko w Zakładzie wyodrębniły się trzy zespoły badawcze - neurofizjologii, hemodynamiki i fizjologii stosowanej (pracujący na zwierzętach hodowlanych i oparty na metodyce hematologicznej).

W latach 80-tych Zakład przekształcono w Katedrę, a do pracowników zespołu dołączyła grupa osób z Akademii Medycznej w Gdańsku, m.in. dr Weronika Trojniar. Natomiast dr Tadeusz Ścisło wyjechał na szereg kontraktów naukowych do Stanów Zjednoczonych (które w 2002 r. zaowocowały awansem na profesorskie stanowisko Uniwersytetu Wayne w Detroit). W związku z tym profil naukowy Katedry uległ pewnym zmianom, rozbudowując tematykę neurofizjologiczną i immunologiczną.

W międzyczasie dr Trojniar habilitowała się i uzyskała tytuł profesora, a w 2002 r., po przejściu na emeryturę organizatora i długoletniego kierownika Katedry, prof. Juliusza Tokarskiego, przejęła kierownictwo Katedry. Główna tematyka jej badań obejmowała zagadnienia przywracania funkcji po uszkodzeniach mózgu, w tym opisane przez nią zjawisko torowania przeciwstronnego, oraz szeroko pojętą fizjologię układu mezolimbicznego. Prof. Weronika Trojniar zmarła po ciężkiej chorobie 13.08.2008 r.

Od tego czasu pracą zespołu Katedry kieruje prof. UG dr hab. Danuta Lewandowska, która w Katedrze przeszła całą drogę awansu od studentki i magistrantki, poprzez stanowiska asystenta i adiunkta do Kierownika Katedry. Jest ona cenioną specjalistką w nowopowstałej, dynamicznie rozwijającej się dziedzinie psychoneuroimmunologii.

Obecnie działalność naukowo-badawcza prowadzona w ramach Katedry realizowana jest w zespołach Pracowni Neurobiologii, Pracowni Badań Snu oraz zespołu zajmującego się fizjologią stresu. W zakresie tematyki znajdują się następujące zagadnienia: udział układu limbicznego i podwzgórza w sterowaniu reakcjami immunologicznymi, ośrodkowa regulacja funkcji napędowych, neurobiologiczne mechanizmy leżące u podstaw powstawania uzależnień, ośrodkowa regulacja cyklu snu i czuwania, zwłaszcza regulacja hipokampalnego rytmu theta przez struktury pnia mózgu oraz stres i regulacja neurohormonalna.

Na dorobek naukowy i osiągnięcia dydaktyczne Katedry składają się liczne publikacje i realizowane granty badawcze, członkostwo w stowarzyszeniach i komitetach naukowych, udział w zjazdach i sesjach a także nagrody i wyróżnienia. Liczba prac magisterskich wykonanych w Katedrze przekroczyła 400, wypromowano 23 doktorów z zakresu tej specjalności, 6 pracowników uzyskało stopień doktora habilitowanego, 5 osób zostało profesorami. Absolwenci i wypromowani w Katedrze doktorzy zasilają również kadrę naukową Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego i innych placówek uniwersyteckich w Polsce (ponad 10 osób).

Od marca 1982 roku Katedra ściśle współpracuje w dziedzinie fizjologii stresu z Centralnym Ośrodkiem Hybrydyzacji Trzody Chlewnej w Pawłowicach koło Leszna. Ośrodek jest częścią Zootechnicznego Zakładu Doświadczalnego Instytutu Zootechniki w Krakowie. W 2000 r. nawiązano współpracę naukową z Katedrą Inżynierii Biomedycznej Politechniki Gdańskiej oraz z Kliniką Kardiochirurgii i Kliniką Chirurgii Plastycznej i Leczenia Oparzeń Akademii Medycznej w Gdańsku (obecnie GUMed). W 2009 r. Katedra Fizjologii Zwierząt rozpoczęła współpracę z panią doc. dr hab. Martą Kuberą z Zakładu Neuroendokrynologii Doświadczalnej i Pracowni Immunoendokrynologii Instytutu Farmakologii PAN w Krakowie.

Przy Katedrze od 2001 r. działa Studenckie Koło Naukowe 'Homunculus', które realizuje szereg własnych projektów naukowych, a także jest nieocenioną pomocą przy organizacji Bałtyckiego Festiwalu Nauki. Opiekunem Koła jest dr Wojciech Glac.

Katedra Fizjologii Zwierząt i Człowieka
Uniwersytetu Gdańskiego
ul. Wita Stwosza 59, 80-308 Gdańsk
telefon / fax: (58) 523 61 21